12 MAYIS DÜNYA HEMŞİRELER GÜNÜ
12 Mayıs Dünya Hemşireler Günü nedeniyle Türk Hemşire Derneği bir basın açıklaması yayınlayarak, tüm hemşirelerin günü kutladı. Basın açıklamasında 2020 yılının tüm dünyada “Uluslararası Hemşireler Yılı” olarak ilan edildiği ifade edilerek Toplumun Nitelikli ve Güvenli Sağlık Hizmeti Almasının Önündeki Engelleri 20 maddede topladıklarını belirtildi.
‘Ülkemizde ve tüm dünyada “Hemşireler Günü” olarak kutlanan
12 Mayıs, bu yıl bizler için her zamankinden çok daha özel ve anlamlı.
Çok daha özel çünkü 2020 yılı tüm dünyada “Uluslararası
Hemşireler Yılı” olarak ilan edildi. Çok daha anlamlı çünkü tüm dünyayı etkisi
altına alan COVİD-19 salgınında ülkemizde ve dünyada hemşireler en ön saflarda
mücadele ediyor. Dünya Sağlık Örgütü hemşireyi, dünyanın sağlığına kavuşmasında
kilit sağlık çalışanı olarak göstermektedir.
Pek çok ülkede, COVİD-19 salgını ile mücadelenin, ete kemiğe
bürünmüş hali hemşireler olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizin hemşireleri bu
süreçte büyük bir özveri ile çalışıyorlar. Tüm bu çabalarından dolayı
meslektaşlarımızı teker teker tebrik ediyor, bu özel yılda ve bu özel şartlarda
çok daha anlamlı olan Dünya Hemşireler Gününü kutluyoruz.
Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Hemşireler konseyi
tarafından, Nisan 2020 yılında yayınlanan, ülkemizin de içinde yer aldığı 191
ülkenin 2020 hemşire durum raporunda, 21. yy’ın sağlık hedeflerine ulaşılmasında
hemşirelerin daha etkili olması için güçlendirilmesi gerekliliği
vurgulanmıştır. Bu nedenle de Dünya Sağlık Örgütü ve paydaşları tüm hükümetlere
çağrıda bulunmuştur. Bu çağrıda hemşire iş gücü yaratılması ve ön görülen
eksikliklerin giderilmesi; hemşirenin karar alma süreçlerinde etkili rol
alması; liderlik pozisyonlarına daha fazla hemşireye yer verilmesi; adil maaş,
iş sağlığı ve güvenliği haklarını içeren çalışma koşullarının iyileştirilmesi;
hemşirelik eğitiminin iyileştirilmesine ve lisans düzeyinde olmasına yönelik
yatırımlar yapılması yer almaktadır.
Dünya Hemşirelerini temsil eden Uluslararası Hemşireler
Konseyi her yıl olduğu gibi bu yıl da, tüm hemşirelerin tek ses olması için
ortak bir tema belirlemiştir. Dünya hemşirelerinin 2020 yılı teması,
“Hemşireler Dünya Sağlığında Öncü Bir Ses” olarak açıklanmış ve 2018 yılında
başlayan “Hemşirelik Şimdi” kampanyası ile dünyada gündem olmuştur. Bu temada
birey odaklı bakım, profesyonellik, dünyayı sağlığına kavuşturmanın önündeki
engeller, dünyayı sağlığına kavuşturmada imkanlar ve hemşireliğin gücü yer
almaktadır.
Bu bağlamda Türk Hemşireler Derneği de ülkemizi sağlığına
kavuşturmamızın önündeki engelleri 20 maddede toplamış ve “2020 yılında 20
hemşirelik sorunu: Toplumumuzun Nitelikli ve Güvenli Sağlık Hizmeti Almasının
Önündeki Engeller” başlıklı bir metinle tüm meslektaşlarımız, karar vericiler,
politika yapıcılar ve kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu metinde yer alan
engellerimizi bir kez daha hatırlatmak istiyoruz;
1. Hemşire işgücü planlaması yapılmadan, çok sayıda
hemşirelik okulu açılması, ihtiyaç ve kapasiteyi aşacak sayıda kontenjan
ayrılması 2. Hemşirelik okullarına
öğretim elemanı olarak hemşirelik dışı (hekim, veteriner, biyolog, kimyager
vb.) akademisyen ataması yapılması
3. Hemşirelik okullarına hemşirelik dışı yönetici atanması
4. Hemşire insan gücü planlamasının doğru ve uygun şekilde
yapılmaması, hemşire insan gücünün dengesiz dağıtımı ve yanlış kullanımı
nedenleri ile sağlık kurumlarında yetersiz sayıda hemşire çalıştırılması,
mezuniyet sonrasında ise atama sorunun olması
5. 100 binden fazla hemşire atama beklerken, hemşire açığı
var gerekçesi ile hemşire görev, yetki ve sorumluluklarının diğer sağlık
çalışanlarına devredilmesi 6. Fazla
mesai, uzun çalışma saatleri ve aşırı iş yüküne bağlı tükenmişlik yaşanması,
işten ayrılmaların ve hemşire devir hızın artması
7. Sertifikalı hemşirelerin kendi alanlarında
çalıştırılmaması
8. Koruyucu sağlık hizmetlerinde kilit rol oynayan
hemşirelerin, okul hemşireliği ve iş sağlığı hemşireliği vb. alanlarda istihdam
edilmemesi
9. Hemşirelik yönetmeliğinde de tanımlanmış olan diyaliz
hemşireliği, halk sağlığı hemşireliği, iş sağlığı hemşireliği vb. hemşireliğin
özel alanlarının yok edilmesi
10. Hemşireler için güvenli çalışma ortamlarının
oluşturulmaması
11. Liderlik pozisyonlarına hemşirelere yeterince yer
verilmemesi ve yönetim pozisyonlarına (bakım hizmetleri müdürlüğü, sorumlu
hemşire vb.) hemşirelik kanunu ve yönetmeliğine aykırı olarak liyakat aranmadan
ve/veya hemşirelik dışı atamaların yapılması
12. Bazı hastanelerde bakım hizmetleri müdürlüğünün ortadan
kaldırılması ve hemşirelik hizmetlerinin idari hizmetler müdürlüğüne
devredilmesi
13. Hemşirelerin, sağlık çalışanlarının şiddetine maruz
kalması
14. Sendika ve hastane yöneticilerinin, karar
mekanizmalarında sınırlarını aşması, meslektaşlarımız üzerinde güç kullanması
ve baskı oluşturması; meslektaşlarımızın siyasi görüş ve yaşam tarzlarından
dolayı ayrımcılığa ve etik dışı uygulamalara maruz kalması
15. Hemşirelik yasası ve yönetmeliğinin işler kılınmaması,
mevzuatın hemşirelik yasa ve
yönetmeliğine göre düzenlenmemesi
16. Elli yılı aşkın bir süredir devam eden Hemşirelikte
lisansüstü eğitimine rağmen,
kurumlarda halen uzman hemşirelik kadrosunun olmaması
17. Hemşirelerin mesleki gelişimleri için yeterince
desteklenmemesi
18. Hemşirelerin insanca yaşamalarını sağlayan ücret
politikalarının olmaması, 3600 ek
göstergenin halen verilmemiş olması ve fiili hizmetin geriye dönük uygulanmaması
19. Türk Hemşireler Birliği’nin kurulması yönündeki tüm
çabaların yanıtsız kalması
20. Hemşirelerin, nitelikli ve güvenli hemşirelik
hizmetlerinin sunumuna yönelik taleplerinin, politika yapıcılar, karar
vericiler ve yöneticiler tarafından duyulmaması COVİD-19 salgın süreci,
toplumumuza hak ettiği bakımı vermemizin önündeki engellerden büyük bir kısmını
derinleştirmiş ve önümüze başka engeller çıkarmıştır.
Bu süreçte meslektaşlarımız, kişisel koruyucu ekipman ve
bunların kullanımı; çalışma ortamı ve
koşulları; hemşirelik mesleğine ait görev, yetki ve sorumluluklar dışında
görevlendirmeler yapılması; psiko-sosyal desteğe ulaşamama ve özlük hakları ile
ilgili sorunlarla karşılaşmışlardır. Meslektaşlarımız, COVİD-19 ile enfekte
olmuş ve/veya diğerlerine de enfeksiyon bulaştırma kaygısı ile aylardır
ailelerinden ayrı kalmıştır.
Derneğimiz tarafından meslektaşlarımızın yaşadığı sorunlar
ve çözüm önerilerimiz, sistematik olarak raporlanmış ve Sağlık Bakanlığı’na
iletilmiştir.
Türk Hemşireler Derneği, her zaman olduğu gibi bu dönemde de
hemşirelerin sesi olmuştur ve her
koşulda olmaya devam edecektir.
Hemşireler dünya sağlığında öncü bir ses olabilmek için,
dünyanın her yerinde kendilerine ihtiyaç duyulan her durumda, dikkatle ve
özenle mücadelelerini sürdürmektedir. Özellikle COVİD-19 salgını tüm dünyaya,
toplum sağlığının korunmasının,
nitelikli ve güvenli sağlık hizmeti sunulmasının, tüm ticari kaygılardan
çok daha elzem ve zorunlu olduğunu göstermiştir. Bu nedenle hemşirelik
mesleğinin niteliğinin artırılması ve önümüzdeki engellerin kaldırılması için
somut adımların bir an önce atılması gerekmektedir.
Mesleğimizi nitelikli bir şekilde yapmada ve toplumuza hak
ettiği bakımı vermede önümüzdeki engelleri kaldırmak için halkımızın, medya
organlarının, karar vericilerin ve politika yapıcıların desteğini bekliyoruz.
Toplumumuzun sağlığını geliştirmede öncü bir ses olmak için, tüm
meslektaşlarımızı bizimle bir olmaya davet ediyor, tüm toplumumuza, karar vericilere
ve politika yapıcılara “HEMŞİRELİK ŞİMDİ” diyoruz. ‘ İfadelerine yer verildi.
Haber Merkezi